Ruth Asawa (24 januari 1926, Norwalk, Californië – 5 augustus 2013, San Francisco) was een beeldende kunstenares. In de VS is ze wel bekend, maar in de rest van de wereld nog nauwelijks. Ze tekende en schilderde, maar haar meest bekende werken zijn de ruimtelijke ijzerdraadsculpturen. Naast het maken van haar kunst, vond Ruth Asawa het heel belangrijk om iets terug te geven aan de gemeenschap. Ze zette zich in voor kunsteducatie, door kunstlessen te organiseren op basisscholen in San Francisco. In 1982 richtte ze haar eigen kunstschool op, die in 2010 naar haar werd vernoemd. De Ruth Asawa San Francisco School of the Arts
De ouders van Ruth zijn geïmmigreerd van Japan naar California. Ruth groeide op als vierde van de zeven kinderen op de boerderij van haar ouders. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de toen zestienjarige Ruth en haar familie, net als 120000 andere Japans-Amerikanen, geplaatst in concentratiekampen vanwege hun Japanse afkomst. Om het leven in deze kampen dragelijker te maken werden verschillende activiteiten georganiseerd door de Japanse gemeenschap. Voor de kinderen werden er schoollessen gegeven en er was ruimte voor kunstzinnige activiteiten. Ruth leerde hier tekenen van kunstenaars die ook in het kamp vast zaten, zoals Tom Okamoto, een voormalige Disney-animatietekenaar. Deze lessen legden de basis voor haar artistieke ontwikkeling en inspireerden haar om kunst te gebruiken als middel om schoonheid en hoop te creëren, zelfs in uitdagende omstandigheden.
Na de oorlog begint ze haar studie vakdocent Beeldende Kunsten aan de Wisconsin State College of Milwaukee. In haar eerste twee studiejaren leert ze veel over kunst. Het derde studiejaar, waarin zij in een stageperiode daadwerkelijk les gaat geven loopt zij tegen weerstand aan. Racisme tegen Japans- Amerikanen is nog steeds een groot probleem. Het bestuur vertelt haar dat het in haar eigen belang is dat ze stopt met de opleiding en geven haar geen diploma.
Ondanks deze tegenslag gaat ze door met studeren. Ze schrijft zich in aan de kunstschool Black Mountain College in North Carolina. Deze school past beter bij haar. De sfeer op Black Mountain College was open, experimenteel en gericht op samenwerken. Ze leerde hier de schoonheid van eenvoud; een thema dat in al haar werken te herkennen is. Hier ontmoet ze haar toekomstige echtgenoot, de architect Albert Lanier. Na het afronden van de studie trouwen ze in 1949 en verhuizen ze naar San Francisco, waar ze de rest van hun leven blijven wonen, samen met hun 6 kinderen, waarvan er drie zijn geadopteerd.
Haar meest succesvolle werken zijn de draadsculpturen. Ze gebruikte er verschillende materialen voor zoals messing en koper, maar vooral ijzerdraad. Ze kreeg het idee om dit materiaal te gebruiken voor kunstwerken, op een reis naar Mexico Toluca in 1947, waar mensen er manden van vlochten. En begon met ijzerdraad te experimenteren op Black Mountain College. Een rede dat deze kunstvorm haar zo aansprak was de praktische kant ervan. Ruth kon het op de keukentafel doen en makkelijk oppakken en weer neerleggen. Wat handig was met een groot gezin. Geen verf die uitdroogt of veel opruim werk.
Deze ruimtelijke kunstwerken zijn indrukwekkend en prachtig om te zien. Daarbij vind ik de schaduwen die de beelden op de wanden maken indrukwekkend. De sculpturen zien er robuust en stevig uit, maar toch zijn ze erg fragiel en kunnen ze makkelijk beschadigd raken, wat veel gebeurde tijdens transport van de werken en bij het opbouwen van tentoonstellingen. Betrokkenen wisten niet goed hoe ze moesten omgaan met dit soort werk, waardoor het soms mis ging.
Bij de opbouw van haar sculpturen gebruikte ze een manier van de ijzerdraden onderling verbinden die voortkomt uit textiel handwerk, een soort haken maar dan met ijzerdraad. Een techniek die veelal gezien wordt als ‘vrouwelijk’ en daardoor vaak op neer wordt gekeken. Ondanks deze vooroordelen, is Ruth erin geslaagd om succesvol te worden. Ze is altijd onder haar eigen naam Asawa blijven werken, en niet die van haar man.
Naast de Draadsculpturen heeft Ruth Asawa ook gietijzeren beeldhouwwerken gemaakt. Voor al haar soorten kunst is de natuur haar grootste inspiratiebron. Zo zegt ze dit in een interview. “My curiosity was aroused by the idea of giving structural form to the images in my drawings. These forms come from observing plants, the spiral shell of a snail, seeing light through insect wings, watching spiders repair their webs in the early morning, and seeing the sun through the droplets of water suspended from the tips of pine needles while watering my garden.”
Tentoonstellingen
Ruth Asawa heeft in haar leven vaak haar werk tentoongesteld. Haar werk kreeg in de jaren ‘50 bekendheid. Haar eerste grote tentoonstelling was in het San Francisco Museum of Modern Art, in 1954. Later was haar werk ook in New York te zien. Ook nu nog na haar dood zijn er meerdere tentoonstellingen geweest. Zoals de tentoonstelling in 2023, Ruth Asawa Through Line in het Whitney Museum of Modern Art, waar haar tekeningen te zien waren.
In 2022 was haar werk voor het eerst te zien in Europa, eerst in Oxford, daarna in Noorwegen en zelfs in de biennale in Venetië. In 2026 zal het ook in Spanje en Zwitserland te zien zijn. Wie weet over een paar jaar ook in Nederland. Ik hoop het in ieder geval van wel.
Kunsteducatie
Ruth Asawa leerde al vroeg in haar leven hoe belangrijk een sterke gemeenschap is, zowel om elkaar te helpen als wel om van elkaar te leren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen ze met haar familie in een interneringskamp zat, organiseerde de Japanse gemeenschap lessen en creatieve activiteiten om hoop en structuur te bieden in die moeilijke tijd. Later, op het Black Mountain College, ervaarde Ruth opnieuw hoe essentieel samenwerking en gedeelde inspiratie waren voor artistieke ontwikkeling. Deze ervaringen maakten diepe indruk op haar en vormden haar overtuiging dat kunst en educatie met elkaar verbonden zijn.
Ze zag dat basisscholen geen goed aanbod hadden aan kunstlessen. Ze heeft toen het initiatief genomen, samen met een andere kunstenares Sally Woodbrigde, om kunstlessen te organiseren op basisscholen in San Francisco. Uiteindelijk richtte ze haar eigen kunstschool op, die later werd vernoemd naar haar: Ruth Asawa San Francisco School of the Arts.
“Art will make people better, more highly skilled in thinking and improving whatever business one goes into, or whatever occupation. It makes a person broader.” – Ruth Asawa
Kijk tip
Literatuurlijst
- Hessel, Katy, host. “Emma Ridgway on Ruth Asawa” The great women artists podcast (podcast). Mei 5, 2021. https://open.podimo.com/podcast/c198d5dd-6893-4231-a8aa-0ccb13cd450e.
- Harper, D. “The enduring legacy of Ruth Asawa’s Mesmerizing Sculptures”, Artsy (blog), (14 mei 2020), https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-enduring-legacy-ruth-asawas-mesmerizing-sculptures.
- https://ruthasawa.com/
- Johnson, M. “Oral History Interview with Ruth Asawa and Albert Lanier, 2002 June 21 – July 5”. Archives of American Art Oral History Program (Interview), https://www.aaa.si.edu/collections/interviews/oral-history-interview-ruth-asawa-and-albert-lanier-12222.
- La Force, T. “The Japanese- American Sculptor who, despite persecution made her mark”, The New York Times style magazine, 20 juli 2020.