Maya Wildevuur (1944-2023) was iemand die een bijzonder leven heeft geleid. Het was vallen en opstaan: Beginnend kunstenaar, overlever van een scheepsramp, aspergesoep eten met Willem-Alexander, ontmoeting met de Palestijnse Yassar en Fathi Arafat en nog veel meer. Met haar doorzettingsvermogen en wat geluk zorgde ze ervoor dat zij als worstelende kunstenaar uiteindelijk velen wist te bereiken met haar werk.
Ontdek meer over het bestaan en oeuvre van een unieke kunstenaar.

 

 

 

Beginjaren

Zoeken naar een uitweg

Martje Lammigje (Maya) Wildevuur, geboren op 24 juli 1944 te Deventer, groeide op in Enschede. Als dochter van een journalist, lerares kostuum naaien en kleinkind van schilders kwam ze uit een creatief nest.
Naar eigen zeggen was er vanuit huis echter weinig aansporing om kunstenaar te worden.
Des ondanks kruipt het bloed waar het niet gaan kan en op haar zestiende begon ze aan de Academie voor Kunst en Industrie (AKI). Maya’s ondernemerschap kwam hier al naar voren.
Ze kreeg het voor elkaar om de mozaïeken van haar afstudeerproject ook tentoon te stellen op een plaatselijke beurs.

Op haar negentiende liep Maya weg van huis omdat haar ouders
achter een verzwegen relatie kwamen. Ze trok bij haar vriend in en na enkele jaren trouwden ze met elkaar in 1966. “Voor mij was het vroeg, veel te vroeg, maar ik wilde zo vreselijk graag het huis uit en dit huwelijk was de enige uitweg die ik kon bedenken.” Ze was geboren als Martje, maar dat werd snel Marja en haar eerste echtgenoot maakte er Maya van. Samen kregen ze twee zoontjes: Philip en Guido.
Van een gelukkig huwelijk was geen sprake. Haar man was alcoholist en is meermaals opgenomen wegens geestenziekte. Tot 1971 was het erg lastig in Nederland om een echtscheiding aan te vragen. De meest gebruikte grondslag was overspel, ook als dit niet daadwerkelijk had
plaatsgevonden. Doordat de wet was veranderd kon zij in 1973 van hem scheiden. 

Enkele kunstwerken van Maya Wildevuur

Wederopbloei

De stijl van Maya

Haar vader was overleden, haar moeder vertrokken naar Spanje en de kinderen zaten op de kostschool. Alle ellende werd Maya teveel waarop ze besloot zoveel te drinken om uit het leven te stappen. De volgende dag ontwaakte ze toch en greep ze het leven met beiden handen aan. Ze had meerdere tentoonstellingen achter en kwam in de Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR).

Via vrienden leerde ze haar tweede man kennen: Jan de Gans. Hij was vertegenwoordiger voor medische apparatuur en kunstliefhebber. In 1985 zijn ze getrouwd. “Hij is en blijft mijn grootste liefde.” 

Maya Wildevuur staat bekend om haar expressieve en kleurrijke kunstwerken. Zij liet zich inspireren door haar directe omgeving. Terugkerende thema’s zijn vooral bloemen, dieren en de natuur.
Het emotionele aspect is goed terug te zien in haar werk. Ze gebruikte vaak levendige tinten in sterk contrast wat haar werk een vrolijke en intense uitstraling geeft.

Waar ze in latere jaren vooral veel schilderkunst maakte heeft zij ook veel met andere materialen gewerkt. Haar eerste bedrijfje, die sneuvelde na haar eerste huwelijk, was Maya’s Kunstnijverheid. 
Ze werkte veel met droogbloemen waarbij ook de Bijenkorf in Amsterdam klant van haar werd. Daarnaast heeft zij wandkleden gemaakt en hetgeen waar ze een doorbraak mee maakte: Geplakte zijdecollages. Zij had hiermee een unieke positie in de Nederlandse kunstwereld. Ook heeft zij kleinschalig gewerkt met steen en brons. 

Hiemstrastate en Galerie Wildevuur

Galeries en verhuizen

In 1983 stond een advertentie in de Telegraaf met de titel ‘Landhuis te Huur’. Stichting Natuur- monumenten had Huize Dennenrode en het omliggende landgoed Hiemstrastate eerder uit een erfenis ontvangen en zocht nieuwe bewoners. Van de 68 kandidaten viel de keuze op Maya en haar man Jan.
Van het begin af aan had Maya een eigen galerie in gedachte die hetzelfde jaar feestelijk werd geopend door de toenmalige Commissaris van de Koningin Ad Oele. Na een langzame start draaide de galerie uit tot een succes. Er werden concerten georganiseerd, een beeldentuin opgezet en naast kunst van haarzelf werd er werk van anderen geëxposeerd. “Het is vanaf het begin mijn bedoeling geweest ook het werk van anderen te exposeren. Wanneer je alleen je eigen werk tentoonstelt, bloedt het dood.” Des ondanks dat de zaken goed gingen was er de gedachte om iets bij te nemen. Het landhuis staat midden in het bos en Jan voelde zich minder prettig in de omgeving. Op dat moment kwam er een uitgelezen kans op hun pad.
De Stichting Groninger Landschap had de zorgplicht voor De Ennemaborgh en benaderde Maya en Jan met het verzoek of zij de nieuwe bewoners wilden worden. In het voorjaar van 1992 gingen zij op bezichtiging. Het landschap rondom de borg was in volle bloei; specifiek het speenkruid creëerde een gele zee bij de entree. “Het was een sprookje” zei Maya. Op de terugweg naar huis zag zij de naam Benus, de tweede naam van haar vader. Volgens Maya was dit een teken uit de hemel waarop het stel besloot om het aanbod van de stichting te accepteren. Haar zoon nam de galerie over op Hiemstrastate en zij maakte van de Ennemaborgh haar nieuwe huis, aterlier en galerie. Tot het einde van hun leven hebben Maya en Jan hier gewoond.

De Ennemaborgh

De wereld zien en bekendheid

Maya heeft veel plekken op de wereld gezien: Nepal, Gambia, Oceanië, Scandinavië, Tahiti, Oost-Europa, Thailand, Sri Lanka, Burano en Palestina om enkele te noemen. “En elke indruk verbreedt mijn stijl van werken. Ik voel me Alice in Wonderland, kijk mijn ogen uit en neem van alle plaatsen iets terug.” Een onverwacht bezoek aan Kenia volgde na de scheepsramp van het cruiseschip Achille Lauro in 1994 waar zij aan boord zat. In de jaren daarna heeft zij contact gehad met veel bekende mensen.
In 2002 bood zij koningin Beatrix een portretschilderij aan tijdens een bezoek van haar in Oude Schans. Enkele jaren daarvoor is Willem-Alexander bij haar huis in Hooghalen geweest waarbij ze samen hebben gegeten. Prinses Ann van Engeland heeft zij in 2003 ontmoet in het kader van de organisatie ‘Riders for health’ waar Maya een doek voor had geschilderd om gefeild te kunnen worden. Via een bekende kwam Maya in contact met de Palestijnse broers Yassar en Fathi Arafat. Onder de titel ‘kunst ken geen grenzen’ werd een expositie opgezet van Palestijnse kunstenaars. Nadat zij bij haar in Hooghalen op bezoek zijn geweest kwam Maya ben hen meermaals over de vloer in de Gazastrook en Jerusalem. 

Politiek of activistisch was Maya niet, maar trok het leed van anderen haar wel aan. 
Na haar persoonlijke contact met de broers zei ze:
“Daarvoor had ik eigenlijk nooit nagedacht waar ik zelf politiek stond. En dat weet ik nog steeds niet, ik sta nergens. Ik wil geen opvattingen hebben. Het gaat mij om de mens en alleen om de mens. Ik ben solidair met de mens.”

Literatuurlijst

* Bax Kunst, “Maya Wildevuur” (versie 2024). https://www.baxkunst.nl/kunstenaar/maya-wildevuur/.
Buitenga, A. “Maya Wildevuur (78) overleden: haar leven was soms een nachtmerrie, maar de sprookjes overheersten”, RTV Noord, (11 april 2023), https://www.rtvnoord.nl/nieuws/1012489/maya-wildevuur-78-overleden-haar-leven-was-soms-een-nachtmerrie-maar-de-sprookjes-overheersten.
Galerie Wildevuur, “Home” (versie 2024). https://www.wildevuur.nl/.
Het Groninger Landschap, “Landgoed Ennemaborg” (versie 2024).
https://www.groningerlandschap.nl/landschappen/natuurgebieden/landgoed-ennemaborg/.
Kunstveiling.nl, “Maya Wildevuur” (versie 19.0.24 2024).
https://www.kunstveiling.nl/veilingopbrengsten/detail/maya wildevuur/3yGApBKZ4cGYOs WQK0uSsc.
“Kunstenares Maya Wildevuur (78) overleden”, Groninger Internet Courant, (11 apr 2023),
https://gic.nl/nieuws/kunstenares-maya-wildevuur-78-overleden.
Natuurmonumenten, “Landgoed Hiemstrastate” (versie 2024).
https://www.natuurmonumenten.nl/ natuurgebieden/hiemstrastate/monument/ landgoed-hiemstrastate
Timmer, S. “Drenthe Toen Archief: Van gehuurd landhuis tot succesvolle galerie Wildevuur”, RTV Drenthe, (31 oktober 2020),
https://www. rtvdrenthe.nl /nieuws/164512/drenthe-toen-archief-van-gehuurd-landhuis-tot-succesvolle-galerie-wildevuur.
Timmer, S., Wildevuur, M. L., Klaproosrood en Korenbloemenblauw, Werk en leven van Maya Wildevuur. Groningen: Uitgeverij On the Wall, 2007.

Geschreven door Sander Sibbald
2024