"June was Helmut's superpower, she had all the strings in hand."
June Newton (1923-2021) beleefde verschillende creatieve levens onder diverse namen. Geboren als June Browne, gerenommeerd actrice onder de naam June Brune, maar voor velen zal June bekend blijven als June Newton, de naam die ze aannam nadat ze trouwde met de wereldberoemde fotograaf Helmut Newton “The King of Kink”. Wie helaas voor het grote publiek onbekend bleef, was Alice Springs, het pseudoniem waaronder June tijdens haar fotografie carrière werkte. In dit artikel onderzoek ik wat haar werk als fotografe onderscheidt van dat van haar man, en waarom haar werk als stille kracht achter de schermen tot de dag van vandaag nog niet in zijn volledigheid wordt erkend. Ze was geen passieve muze, maar had een natuurlijk talent om de ongefilterde essentie van haar modellen vast te leggen.
Start carrière
June werd in 1923 geboren in Melbourne, Australië. Ze begon haar carrière in de spotlights als June Brunel, onder deze naam vond ze succes in de theater- en filmwereld. Tijdens haar werk als actrice in Melbourne reageerde ze op een reclame voor modellenwerk in de studio van haar toekomstige man, Helmut Newton. Ze bleef na hun ontmoeting nog een tijd actief als actrice, en won daarvoor de Erik Kuttner prijs voor Beste Actrice in 1956. Hoewel ze in Australië redelijk erkend begon te worden als succesvol actrice, kreeg Helmut een contract aangeboden om in Londen voor British Vogue te komen werken, dus verhuisde ze naar Engeland.
Na hun tijd in Londen heeft het koppel ook tijdelijk in Parijs gewoond. Daar maakte de taalbarrière het moeilijk voor June om haar acteerwerk door te zetten. Toen Helmut te ziek was voor een geplande reclame-shoot voor het sigarettenmerk Gitanes in 1970, stelde June voor om in zijn plaats te gaan. Helmut legde haar uit hoe de camera en lichtmeter werkten zodat zij de shoot kon doen. Dit was het begin van haar carrière als fotografe Alice Springs.
Fotografie
Hoewel de betaling voor de reclame shoot voor Gitanes aan Helmut geadresseerd werd, was het al snel duidelijk dat June een authentieke en eigen stijl had tijdens het fotograferen. Ze begon met commercieel werk voor bladen als Elle en Vogue. Tijdens haar vroege werk onderscheidt ze zich van Helmut door vrouwen op een speelse en vrije wijze af te beelden, niet op de agressief seksuele en imposante stijl die het werk van haar man kenmerkte. June vond al snel succes in het fotograferen van beroemdheden. Velen zullen ervan uitgaan dat ze haar netwerk en daarmee haar modellen te danken had aan Helmut en zijn reputatie in de fotografiewereld. Echter was het June haar werk als onofficiële agente van Helmut dat zorgde voor haar brede netwerk. Ze fotografeerde onder anderen Vivienne Westwood, Karl Lagerfeld, Audrey Hepburn en nog veel meer. Maar de waarde van haar werk lag bij meer dan oppervlakkige commerciële portretten van befaamde modellen, kunstenaars en acteurs. June haar portretten waren intiem, warm en rauw. De modellen kijken met een nuchtere, nieuwsgierige blik in haar 35mm lens, en het voelt alsof je ze midden in een gesprek onderbreekt. Haar manier van fotograferen spreekt boekdelen over haar modellen, doet niet af van hun schoonheid, maar schiet een gat in het masker wat ze dragen. Een groot deel van June haar modellen, hoewel dit waarschijnlijk niet met opzet was, waren vrouwen. Dit geeft een extra dimensie aan haar werk. Muzes geschoten door een muze. Een muze die meer ziet dan een prachtige vrouw, maar haar modellen blootstelt aan de wereld achter de lens. June beeldt haar vrouwelijke modellen krachtig en statig af, vaak komen thema’s als moederschap en vrouwelijke vriendschappen en liefde voor in haar werk.
Late jaren
Nadat Helmut onverwachts overleed in 2004 aan een hartaanval als gevolg van een auto ongeluk, nam June de verantwoordelijkheid over hun gezamenlijke project de Helmut Newton foundation volledig op zich. Ook begon ze met het schieten van een groot fotografisch mode project als ode aan haar man. “That’s how I got over it. Go to work.” Datzelfde jaar nog opende ze de stichting. De stichting is vandaag de dag, ook na June haar overlijden in 2021, een ode aan de Newtons. Helmut zijn kunst staat centraal, maar sinds June’s overlijden worden er ook zeker veel publicaties en tentoonstellingen aan haar oeuvre gewijd.
De executieve kracht van June was waar haar waarde als kunstenares ligt. Nooit liet ze zich beperken door haar omgeving, maar sterker nog, ze liet zich er niet door definiëren. Het was nooit haar doel om als fotografe in de spotlight te staan. Ze was tevreden zoals het was. In elk artikel, interview, boek of retrospect over Alice Springs is haar man niet te missen. Ook wanneer het gaat over haar kunst blijft zijn aanwezigheid prominent. “She was precise and calm – it was very much like being photographed by Helmut, but in a feminine way.” Zegt een model over de fotografe.
Philippe Garner, kunsthandelaar, fotografie-expert en goede vriend van de Newtons, spreekt na de dood van June in 2021 over haar werk. “His (Helmut Newton) pictures were self-portraits, they told you something about him. Hers (June Newton) are almost x-rays, you feel she knows the subjects. That was June, she cut to the chase.”