Een Pionier
Anna Atkins was een botanicus en wordt gezien als de eerste vrouwelijke fotografe die de weg vrij maakte voor de vele vrouwen die zouden volgen. Atkins zou de eerste persoon zijn geweest die een boek publiceerde die geïllustreerd was met foto’s. In totaal heeft Atkins drie boeken gepubliceerd waarin foto’s van de Britse Algen te zien zijn. De bedoeling voor het maken van deze boeken was dat deze gebruikt konden worden voor educatieve doeleinden.
Het leven van Atkins
Anna Atkins werd geboren als Anna Children op 16 maart 1799 in het Britse plaatsje Tonbridge. De moeder van Atkins overleed een jaar na haar geboorte en Atkins groeide op in Kent, Engeland met haar vader John George Children. De vader van Atkins was een gerespecteerde wetenschapper op het gebied van scheikunde en was mineraloog en zoöloog en was werkzaam bij het British Museum. De vader van Atkins vond dat een dochter tot hetzelfde in staat was als een zoon. Hierdoor kreeg Atkins scholing op het gebied van wetenschappelijke thema’s zoals plantkunde. Scholing voor vrouwen in de 19de eeuw was ongewoon en paste niet binnen de sociale orde. In Engeland werden vrouwen tijdens de 19de eeuw door het Britse gewoonterecht nauwelijks als mensen beschouwd. De eerste feministische golf kwam halverwege de 19de eeuw. Voordat Atkins van haar hobby plantkunde haar eigen carrière maakte en botanicus werd, maakte Atkins ongeveer 250 tekeningen van schelpen die gepubliceerd werden in het boek van haar vader.
Anna Atkins trouwde in 1925 met John Pelly Atkins. Atkins en haar man woonden op een landgoed in Kent. Op dit landgoed had Atkins de tijd en ruimte om onderzoek te doen naar de verschillende planten, bloemen en varens die het platteland in Engeland rijk was. Naast haar onderzoek naar de planten, bloemen en varens op het platteland ging Atkins de planten, varens en bloemen ook verzamelen, catalogiseren en het op detail tekenen van haar vondsten. Het zo nauwkeurig mogelijk bijhouden van haar vondsten was belangrijk zodat Atkins later in haar carrière alles gemakkelijker kon vinden en met de hand kon fotograferen. De rijke verzameling die Atkins opgebouwd heeft in haar carrière bestond uit planten, bloemen, schelpen en algen. In 1839 werd Atkins toegelaten tot de London Botanical Society. Dit was één van de weinige genootschappen waarin vrouwen werden toegelaten. Door deze toelating kon Atkins bloemen, planten en andere exemplaren onderzoeken die niet in haar eigen omgeving voor kwamen.
Fotograferen
Fotografie was iets nieuws in de 19de eeuw. Atkins kwam rond 1839 in aanraking met deze nieuwe manier van vastleggen van haar vondsten door een kennis van haar vader, William Henry Fox Talbot. William had een techniek van fotograferen uitgevonden. William maakte gebruik van chemicaliën en zonlicht om zo beelden op papier te creëren. De afbeeldingen lijken op foto’s die gemaakt zijn door een camera. Bij deze methode van fotografie zijn er weinig details zichtbaar en vervagen de contouren. Atkins maakte in de beginperiode gebruik van deze nieuwe techniek van fotografie, genaamd calotopie.
Atkins kwam in de beginjaren ’40 van de 19de eeuw opnieuw in aanraking met een nieuwe manier van fotograferen. Sir John Herschel had een nieuwe methode ontwikkelt genaamd cyanotopie. Aan het einde van het proces van cyanotopie ontstaat er een blauwe afdruk. Atkins maakte zich deze methode als snel eigen en creëerde tal van afbeeldingen van de objecten die zij in de loop der jaren had verzameld. Atkins maakte gebruik van de cyanotopie methode voor haar eerste boek over botanische zeewier. In 1843 publiceerde Atkins haar eigen boek “Photographs of British Algae: Cyanotype impressions”. Het boek had geen commercieel oogmerk en werd privé uitgebracht in gelimiteerde oplagen, Atkins maakte elk boek zelf met de hand. Tussen 1843 en 1853 bracht Atkins 3 delen uit van “British Algae”. Atkins besloot om haar eigen boeken uit te brengen omdat de boeken die al uitgebracht waren met betrekking tot botanica, geen afbeeldingen bevatten en dat vond zij erg jammer. In eerste instantie zou Atkins het boek van William Harvey wat in 1841 was uitgebracht voorzien van afbeeldingen, maar omdat Atkins in de loop der jaren zelf was gaan verzamelen, documenteren en alles gecatalogiseerd had, besloot Atkins om een eigen boek te publiceren met andere soorten planten dan die William in zijn boek had gepubliceerd.
De kunst van het
experimenteren
Atkins was ook gaan experimenteren met de fotografie door middel van het maken van composities en er een gelaagdheid in aan te brengen, met andere objecten zoals veren. Door hiermee te experimenteren kwam Atkins erachter dat naast het wetenschappelijk documenteren van objecten er ook gekeken kon worden naar de eigenschappen van het object zoals bijvoorbeeld de transparantie en vorm. Tijdens het experimenteren werkte ze van tijd tot tijd samen met Anne Dixon wie een jeugdvriendin was van Atkins.
Het doel van Atkins was om een boek te maken wat gebruikt kon worden voor educatieve doeleinden. Het boek zou afbeeldingen bevatten van rond de 400 algensoorten die zij had verzameld in de loop der tijd. Het boek zou van elke soort meerdere afbeeldingen laten zien om zo een duidelijke weergave te laten zien van de algen. Er zijn ongeveer 10 kopieën van het boek, omdat elke afbeelding met de hand gemaakt werd door Atkins.
Anna Atkins overleed op 9 juni 1871. Atkins heeft haar werk 6 jaar voor haar dood in 1865 gedoneerd aan het British Museum. De nalatenschap van Anna Atkins is groot, in zowel fotografie als de wetenschap.
Verder lezen
- https://www.thecollector.com/how-english-photographer-anna-atkins-captured-science-botany/
- https://www.nhm.ac.uk/discover/anna-atkins-cyanotypes-the-first-book-of-photographs.html
- https://podcasts.ox.ac.uk/anna-atkins-botanical-illustration-and-photographic-innovation