Het leven van Françoise Gilot
Françoise Gilot heeft een kunstenaarsbestaan geleefd waar boekdelen over te schrijven zijn. Gilot begint haar carrière in Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog en wordt zowel getuige als deelnemer van één van de belangrijkste periodes van de moderne kunst in Europa. Haar carrière en sociale leven zijn verweven met de evolutie van de moderne kunst in de twintigste eeuw. Overschaduwd door haar mannelijke collega’s heeft Gilot niet altijd de erkenning gekregen die haar toebehoort, maar in latere jaren wordt ze steeds vaker erkend als vooraanstaand kunstenaar.
Wanneer Gilot vijf jaar oud is, krijgt ze kunstles van haar moeder, Madeleine Gilot, die zelf aquarellist is. Van haar moeder krijgt ze geen tekenles, maar leert ze te werken met aquarel en Oost-Indische inkt. Haar moeder is van mening dat kunstenaars te afhankelijk zijn van hun gum en leert Gilot daarom afwegend met haar fouten om te gaan. Mogelijk is dit de reden dat Gilot altijd zo zelf verzekerd is geweest in haar kunst. Gilot zegt altijd al geweten te hebben hoe ze kunst moest maken. Ze is nooit een amateur geweest. Van haar vroege kunst, voornamelijk tekeningen en aquarellen, is weinig over. Tijdens de Duitse invasie van Frankrijk verliest Gilot bijna al haar kunst door een bombardement. Gilot accepteert haar verlies en vindt dat het gaat om de werkervaring en niet het werk.
In het begin van Gilots carrière zijn de kubistische invloeden van haar sociale kring duidelijk te zien in haar kunst. Gilot weet zichzelf te onderscheiden door het gebruik van rondere figuren in contrast tot de scherpe hoeken van het kubisme. In latere jaren breekt Gilot met deze stroming en weet ze haar eigen stijl verder te ontwikkelen. Ze begint steeds vaker gebruik te maken van abstracte elementen in haar schilderijen.
Terugkerende thema’s in het werk van Gilot zijn haar uitbundige kleurgebruik, ritmes en structuren, tijd en ruimte, relaties, en mythologie.
Een interessant onderdeel van Gilots schilderijen is haar handtekening. Voor Gilot is het signeren van haar werk altijd een probleem geweest. Ze voelt dat het toevoegen van een handtekening de bestaande vormen en ritmes verstoort en voegt in het begin alleen een handtekening toe als dit nadrukkelijk verzocht wordt door een galerij of kunstverzamelaar. In 1978 ontwerpt Gilot daarom een monogram om haar werk mee te signeren.
Gilot houdt zich niet alleen bezig met kunst. Ze wordt ook aangesteld als kunstdirecteur van wetenschappelijk tijdschrift: Virginia Woolf Quarterly en voorzichter van de Department of Fine Arts aan de University of Southern California. Ze maakt kostuums en decor voor theatervoorstellingen, schrijft twaalf boeken en illustreert er zes.
De vroege jaren
Marie Françoise Gilot, beter bekend als Françoise Gilot, wordt geboren op 26 november 1921, in Neuilly-sur-Seine Frankrijk. Ze is de dochter van aquarellist en keramist Madeleine Gilot, en vermogend zakenman Émile Gilot. Ze maakt op vroege leeftijd kennis met kunst en besluit om kunstenaar te worden als ze slechts vijf jaar oud is.
Haar moeder geeft haar in de jaren die volgen schilderlessen en moedigt haar aan om de carrière te hebben die haarzelf was ontzegd. Haar vader heeft daarentegen andere plannen voor zijn dochter en hij belemmert haar in het maken van een carrière in de kunst.
Gilot haalt een bachelor diploma filosofie aan de Sorbonne en een diploma Engelse literatuur aan Cambridge University. Om haar vader te behagen, begint Gilot daarna aan een studie tot advocaat. Tijdens haar studie mist ze vaak haar ochtendklassen om aan haar echte passie te werken: kunst.
Terwijl Gilot rechten studeert, vallen de Duitsers Parijs binnen. Gilot legt daarom in protest bloemen bij het graf van een onbekende soldaat en wordt hiervoor aangehouden door de Franse politie. Als gevolg hiervan komt ze op een lijst te staan met onruststokers en moet ze zich elke dag melden op het politiebureau. Ze besluit de situatie als excuus te gebruiken om te stoppen met haar studie en een bestaan als kunstenaar op te kunnen bouwen.
Het lukt Gilot in mei 1943, op éénentwintig jarige leeftijd, om haar eerste tentoonstelling te houden. Samen met haar vriendin, de kunstenaar Geneviève Aliquot, exposeert ze in de galerij van Madeleine Decre en in de zomer die volgt, vertelt ze haar vader dat ze besloten heeft professioneel kunstenaar te worden. Gilots vader is laaiend over haar keuze. Hij valt haar fysiek aan, zet haar inkomen stil en probeert haar te laten opnemen in een psychiatrische inrichting. Ondanks alles blijft Gilot standvastig tegenover haar vader staan. Ze ontvlucht haar ouderlijk huis en trekt in bij haar grootmoeder.
De jaren veertig
Terwijl Gilot in 1943 haar eerste expositie geniet, leert ze medekunstenaar Pablo Picasso kennen. Ondanks een leeftijdsverschil van veertig jaar ontstaat er een relatie tussen de twee. Ze krijgen samen twee kinderen, Claude en Paloma. Ondanks haar relatie en rol als moeder, heeft Gilot nooit haar ambities doen schikken. Ze is voor haar tijd vooruitstrevend in haar gedachte dat vrouwen zich niet hoeven op te offeren voor de liefde en het moederschap. Door haar relatie met Picasso wordt Gilot afgebeeld als ‘muze van’ en zelden als een kunstenaar met een eigen identiteit, maar Gilot blijft schilderen en zet haar carrière als kunstenaar voort.
Ze wordt beïnvloed door de social scene waar ze zich in bevindt en dit is te merken in haar stijl die mee beweegt met die van de kunstenaars uit haar sociale kring. Verder haalt ze uit deze sociale kring een contract met belangrijk kunsthandelaar Daniel-Henri Kahnweiler. Ze is één van de enige twee vrouwen die ooit een contract met de kunsthandelaar hebben gehad.
De relatie tussen Gilot en Picasso verloopt turbulent en Gilot besluit Picasso in 1953 te verlaten. Nadat ze Picasso verlaten heeft, doet hij er alles aan om Gilots carrière als kunstenaar te dwarsbomen. Hij ontmoedigt galerijen haar werken te kopen, zorgt ervoor dat kunsthandelaar Kahnweiler zijn contract met haar verbreekt en probeert middels rechtszaken de publicatie van haar boek ‘Life with Picasso’ te stoppen. Gilot wint alle drie de rechtszaken die Picasso tegen haar begint en Picasso belt haar op om toe te geven dat ze heeft gewonnen.
De jaren vijftig
In de jaren die volgen ontwikkelt Gilot haar persoonlijke stijl en breekt weg van de invloeden van Picasso. Ze ontmoet medekunstenaar Luc Simon, de stabiliserende factor in haar leven, en de twee trouwen in 1955 tijdens een rustige ceremonie in Parijs. Uit het huwelijk wordt dochter Aurelia geboren.
Ondanks de negatieve invloeden die door Picasso worden uitgeoefend op haar carrière, bemachtigt Gilot een contract bij een nieuwe galerij. In maart 1958 houdt ze haar eerste expositie bij galerij Coard in Parijs en ontvangt lovende kritieken.
Gilots kunst wordt bekender bij het grote publiek en Gilot reist steeds vaker de wereld rond om exposities in galerijen en musea bij te wonen. In 1962 reist ze af naar de Verenigde Staten waar haar werk met veel enthousiasme ontvangen wordt. Kunstverzamelaars stellen aan haar voor om naar de Verenigde Staten te verhuizen. Eind dit jaar scheiden Gilot en Simon en enkele jaren later vertrekt Gilot naar de Verenigde Staten.
Sinds de jaren zestig
In de jaren zestig woont Gilot niet lang op een plek. Ze reist voor haar werk af naar onder andere La Jolla, London, New York, Milan, Hamburg, Michigan en Los Angeles, maar is ook nog regelmatig in Parijs te vinden.
Gilots werk ontwikkelt zich richting abstractie. Ze begint haar werk steeds vaker vorm te geven middels structuren, ritmes en kleur, maar deinst niet terug voor het integreren van realistische elementen.
In 1969 ontmoet ze haar tweede man, Amerikaanse Medicus Dr. Jonas Salk. Ze trekt bij hem in La Jolla, San Diego. Vanaf de jaren zeventig is Gilot voornamelijk in de Verenigde Staten te vinden. In de Verenigde Staten ondervindt Gilot veel steun en enthousiasme voor haar werk. Ze reist het land door voor tentoonstellingen, publicaties en gastcolleges. Haar bekendheid groeit en in Frankrijk ontvangt ze een nationale onderscheiding.
In 1989 verhuist Gilot haar studio naar New York, hier zal ze na het overlijden van haar man in 1995 ook gaan wonen. In haar studio aan de Upper West Side maakt Françoise Gilot nog elke dag kunst.
Verder lezen
https://www.christies.com/features/Francoise-Gilot-11973-3.aspx
https://www.curbed.com/2020/10/inside-artist-franoise-gilots-apartment-and-art-studio.html
https://www.ngv.vic.gov.au/multimedia/francoise-gilot/
https://www.francoisegilot.com/
https://www.newyorker.com/magazine/2019/07/22/how-picassos-muse-became-a-master
https://www.theguardian.com/artanddesign/2016/jun/10/francoise-gilot-artist-love-picasso
https://www.vogue.com/article/life-after-picasso-franoise-gilot
Afbeeldingen
Omslagafbeeldingen Françoise Gilot
FRANÇOISE GILOT AND PABLO PICASSO THROUGH MICHEL SIMA’S LENS: Françoise la Galloise, Grimaldi Castle, September 1946 Fotograaf: Michel Sima. https://www.gosee.news/image/francoise-gilot-and-pablo-picasso-through-michel-sima-s-lens-francoise-la-galloise-grimaldi-castle-september-1946-1303074/news/57078/newscategorie/5
Françoise Gilot photographed in her studio. Fotograaf: Stephen Kent Johnson. https://www.curbed.com/2020/10/inside-artist-franoise-gilots-apartment-and-art-studio.html
Gilot standing in front of her own artwork, 1977 TORONTO STAR VIA GETTY IMAGES. https://www.wsj.com/articles/francoise-gilot-reminisces-about-henri-matisse-1414420847